KÜTAHYA (AA) - MUHARREM CİN - Kütahya Dumlupınar Üniversitesi'nde (DPÜ), ameliyathanelerdeki sağlık personelinin anestezi gazlarına maruz kalmasını önlemek ve bu gazların doğaya salınmasını engellemek amacıyla yeni nesil filtre sistemi geliştirildi.

DPÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyokimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Şen ve ekibi tarafından yaklaşık 2 yıl süren çalışma sonucunda geliştirilen anestezik gaz filtre sistemi, ameliyat esnasında hastanın soluduğu anestezi gazlarının ortama yayılmasını engelliyor.

Şen, AA muhabirine, doktora ve yüksek lisans öğrencileriyle birlikte üniversitenin biyokimya araştırma laboratuvarlarında, nanoteknoloji ve biyoteknoloji alanında çalışmalar yaptıklarını söyledi.

Bir özel hastanenin talebi üzerine 2 yıl önce anestezi filtresi çalışmalarına başladıklarını belirten Şen, şöyle konuştu:

"Kütahya'daki özel bir hastanenin yetkilileri bize başvurarak ameliyathaneleri için filtreye ihtiyacı olduğunu bildirdiler. Biz de bunun üzerine talep edilen filtrenin yapımı için doğru ekip arkadaşlarıyla ilk olarak nelere ihtiyacımız olduğunun tespitini yaptık. Bununla ilgili belli aşamaları tamamladık ve ardından yeni nesil aerojel denilen seramik tabanlı filtre geliştirdik."

Şen, geliştirdikleri sistemin anestezik gazlar olarak bilinen desfloran, sevofloran ve azot protoksit gibi gazları absorbe edebildiğini aktardı.

- "Yüzde 80 ile 100 arasında gazlar tutuluyor"

Ameliyathanelerde bu gazların filtrelenmesinin amaçlandığını dile getiren Şen, "Uzun süren ameliyatlarda sağlık personelinin, hemşirelerin, doktorların bu gazlardan olumsuz etkilenmelerini engelleme amacıyla bu sistem geliştirildi. Şu anda ise oldukça güzel sonuçlar elde edildi. Yaptığımız filtreyi hastanenin ameliyathanelerinde test ettik. Yüzde 80 ile yüzde 100 arasında gazların tutulduğunu gördük." dedi.

Yurt dışından ithal edilen anestezi filtrelerinin daha çok karbon bazlı olarak üretildiğini hatırlatan Şen, kendi geliştirdikleri filtrenin de karbon bazlı olduğunu, ancak aktif yüzey alanını artırmak amacıyla seramik aerojel tabanlı olarak da ve yeni nesil diğer malzemeleri de deneyerek, üretim gerçekleştirdiklerinin bilgisini paylaştı.

- Proje, TEKNOFEST 2024'te dereceye elde etti

Adana'da düzenlenen "TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali"nde insanlık yararına teknoloji yarışması sağlık ve ilk yardım kategorisinde geliştirdikleri anestezi filtresi projesinin Türkiye üçüncüsü seçildiğini dile getirerek, patent başvurusunda bulundukları sistemin, yatırımcı bulunmasıyla seri üretim aşamasına geçebileceğini bildirdi.

Projede yer alan doktora öğrencisi Ramazan Bayat da geliştirdikleri anestezi filtresiyle Türkiye'deki bir eksikliğin giderilmesine katkı sağlamaktan mutlu olduklarını dile getirdi.

Özel Parkhayat Hastanesi Başhekimi ve Anestezi Uzmanı Doktor Hilmi Koputan ise havalandırmaların yetersiz olduğu ameliyathanelerde anestezi gazlarına uzun süre maruz kalındığında kemik iliği, karaciğer, böbrek hasarı gibi ciddi yan etkiler oluşturduğunu ifade etti.

Geliştirilen filtrenin yurt dışından gelen filtrelere göre daha iyi sonuçlar verdiğini bildiren Koputan, "DPÜ'de geliştirilen filtre sayesinde ameliyathanelerde görev yapan sağlık çalışanlarının gaza maruz kalmaları büyük ölçüde engellenmiş oldu. Yurt dışından aldığımız filtreler sadece anestezi gazlarından ikisini filtreleyebiliyordu. Geliştirilen yeni nesil filtre sayesinde bu üç gazın tamamı filtrelenebiliyor." diye konuştu.